Reality check

Zaterdag 23:00, plaats: een gezellige kroeg. Een vriend stelt me voor aan een jonge dame die hij net had ontmoet. Gezellig type, vlot gekleed, beginnend advocate en Moslima van Marokkaanse afkomst. Een vriendelijke en interessante gesprekspartner. Als cynische arabist dacht ik na een tijdje: 'zie je wel, het kan dus prima; succesvolle Moslima en toch modern en westers.' Een paar drankjes later kwam het gesprek op de Islam en de moeilijke situatie van de laatste jaren. Ik vroeg haar wat ze als juriste dacht over de cartoonaffaire en de oproep van sommige moslimleiders om de vrijheid van meningsuiting te beperken. Ik hoopte dat ze tijdens haar opleiding het nut van deze vrijheid was bijgebracht en dat ze een genuanceerd en gewogen antwoord zou geven, maar helaas. Het plaatsen van de tekeningen was een schande en had verboden moeten worden. Ook de opmerkingen van iemand als Van Gogh waren ongepast en om heftige reacties in de toekomst te vermijden zou het beter zijn ook dergelijke uitlatingen verder te verbieden.

Om eerlijk te zijn was ik geschrokken. Van een laag opgeleide moslim die blindelings een strenge imam napraat verwacht ik niet veel beter maar deze jonge vrouw, die geen hoofddoek draagt, gezellig op een zaterdagavond in een café zit en een academische opleiding heeft genoten die haar de waarde van het westers juridisch denken en de Nederlandse staatsrechtelijke fundamenten had moeten bijbrengen, blijkt niet anders tegen de vrijheid van meningsuiting aan te kijken dan een gemiddelde salafist. Nou wil ik niet impliceren dat zij het salafistische gedachtegoed een warm hart toedraagt maar het feit dat zelfs de meest liberale moslims dus kennelijk niet echt liberaal zijn was toch weer even een reality check.Kennelijk is een bepaalde passage uit de koran toch belangrijker dan ik had gedacht, ook voor niet radicalen. Het gaat om vers 5:44 waarin staat: 'wie niet oordeel vellen volgens wat God heeft neergezonden, dat zijn de ongelovigen'. Het vers wordt door radicale moslims aangehaald wordt om slechte (niet-islamitische) regimes aan te vallen. Maar de werking schijnt dus ook de liberale moslims danig te beïnvloeden. In principe is het Nederlandse rechtssysteem voor deze 'liberalen' acceptabel zolang het overeenkomt met de wetten van de islam, maar als dit afwijkt gaat de goddelijke openbaring voor. Iets wat in de juridische wereld toch niet onbelangrijk is.

Het aantal moslims (en vooral Moslima's) dat tegenwoordig rechten gaat studeren is bijzonder groot. Precieze cijfers ken ik niet maar een blik in de gemiddelde collegezaal spreekt voor zich. Ik vond dit altijd een positieve ontwikkeling. Een studie Nederlands recht zou studenten met een islamitische achtergrond, meer dan elke andere opleiding, de voordelen van democratie, vrijheid en gelijkheid kunnen duidelijk maken. Goed voor de Nederlandse moslims die deze zaken als iets bedreigends zien. Toch werkt dit alleen als deze lessen ook worden geleerd en overgenomen. Als afgestudeerde rechtenstudenten de markt op gaan met een kennis van het Nederlandse rechtssysteem maar een gebrek aan begrip voor de onderliggende waarden, dan werkt dit naar mijn idee contraproductief. Onze grondrechten zijn de hoekstenen van onze samenleving, de basis van onze maatschappij; misschien is het belang hiervan, door alle discussies over de islam, wat uit het oog geraakt. Ik pleit daarom om over deze rechten op de scholen, maar zeker op de universiteiten, veel uitvoeriger te doceren. Mensen die hun religieuze ideeën boven de Nederlandse wet willen plaatsen moeten begrijpen dat daarvoor hier geen ruimte is. Alleen al het hopen hierop zal tot niets anders leiden dan frustratie en het gevoel van uitsluiting. Iets wat zeker voor juristen belangrijk is om te weten.

God of Allah, een pot nat

Wil je tegenwoordig de voorpagina's halen dan is een mooie uitspraak over de islam of Mohammed genoeg. Gisteren was het de beurt aan Bisschop Muskens om zijn misschien wel laatste duit in het spreekwoordelijke zakje te werpen. En zijn nieuwste stelling, die hij zelf overigens als revolutionair bestempelde was: ' Waarom noemen we voortaan God niet Allah?' De vaak controversiële geestelijke had namelijk in zijn jonge jaren in Indonesië het woord Allah vaak in de eucharistieviering voor God horen gebruikt worden. Dus dan kunnen we dat hier toch ook?

Muskens zal het goed bedoelen en ziet christenen en moslims natuurlijk liever vredelievend met elkaar leven en geloven, maar hij slaat hier toch even de plank flink mis. Het Arabische woord Allah is namelijk niet de naam van de Islamitische God, het is gewoon het woord voor God. Christenen in het Midden-Oosten gebruiken ook Allah om God aan te duiden, en dit woord wordt dan ook in Arabische Bijbels gebruikt. Het feit dat Nederlandse moslims Allah tegen hun god zeggen is eigenlijk alleen een teken dat zij niets van de Arabische taal begrijpen. Waarschijnlijk wordt het Arabische woord voor God onvertaald gelaten om zo een verschil aan te geven tussen het islamitische geloof en het christelijke. Afstand in plaats van toenadering. Niet echt in de lijn van de idee van Muskens.

Daarom is de opmerking van Muskens ook zo misplaatst. Het was meer op zijn plaats geweest als hij de opmerking had omgedraaid: laten alle moslims in Nederland Allah gewoon God noemen. Volgens mij was Nederland hier toch de oorspronkelijke taal? De arabisering van het Nederlandse God-woord is toch wat veel gevraagd. Daarnaast lost een taalkundige kwestie de theologische en juridische verschillen tussen de islam en het christendom niet op. Was het maar waar. Ik ben bang dat Muskens, net als Wilders vorige week, met zijn opmerking wel de voorpagina's haalt maar niet de geschiedenisboeken. Het wachten is op de volgende verlichte geest.

Een Nederlandse koran voor iedereen

Vrijdag mocht de charmante schrijver Kader Abdolah het goede nieuws bij NOVA komen vertellen; hij komt met een nieuwe koranbewerking. En denk nu niet dat het feit dat er al een aantal zeer gedegen Nederlandse vertalingen bestaan deze poging onzinnig maakt. Nee, hij maakt er deze keer geen saai verhaal van. Het wordt geen tekst die echt op de echte Arabische inhoud gaat lijken. Als atheïst gaat hij de literaire schoonheid van het boek weergeven, niet de religieuze kern. Zoals hij tijdens het interview aangaf houdt dat wel in dat hij daarvoor behoorlijk wat saaie passages en talloze herhalingen niet zal overnemen. Ook wil hij de ongeveer 14 eeuwen oude tekst in haar historische context plaatsen. Hierdoor moet de lezer beter gaan begrijpen hoe de verhalen van de islamitische profeet moeten worden geïnterpreteerd.

Dit klinkt allemaal erg prachtig. Elke vorm van exegese, want dat is hetgeen Kader Abdolah hier eigenlijk doet, is op zich interessant, als deze minutieus en consequent gebeurt. Zover ik begrepen heb wil de schrijver echter vooral zijn literaire liefde voor de oude tekst overbrengen tot zijn lezers. De vraag die hierbij opkomt is welk doel dit heeft. De literaire waarde van de koran is niet bijzonder hoog. De opbouw is, op zijn minst vreemd te noemen, de tekst lijkt vol te zitten met passages die er eigenlijk niet in thuis horen, de verschillende hoofdstukken spreken elkaar regelmatig tegen en vrolijk wordt je van de inhoud ook niet echt. Maar dat is niet mijn grootste probleem met de aanpak van Kader Abdolah. Hij probeert de koran tot iets te maken wat het niet is; zo maar een historisch boek dat in een historisch kader geplaatst kan worden. Voor miljoenen Moslims is het namelijk niet zo maar een boek maar hun heilige boek. Zij zullen ook geen interesse hebben in zijn bewerking. Elke weergave van de tekst van de koran die niet overeenkomt met de algemeen geaccepteerde versies, wordt door moslims beschouwd als nutteloos. Daarnaast is de historisch context die Kader Abdolah wil toepassen allerminst duidelijk. Er zijn geen enkele geschiedkundige bronnen over Mohammed beschikbaar. Naast de verhalen uit de koran en de islamitische geschiedschrijving is er zelfs geen bewijs dat de Mohammed uit de koran ooit bestaat heeft. Een exegese op historische wijze van de koran door een atheïst is dan ook op zijn minst vreemd te noemen.

Maar het gaat Kader Abdolah kennelijk niet om de Moslims. Hij hoopt dat alle Nederlanders (daarmee bedoelde hij waarschijnlijk alle niet-moslims in Nederland) zijn versie van de koran gaan lezen. Commercieel gezien is dat natuurlijk een goed plan, maar zijn doel om zodoende de prachtige literaire inhoud van het boek bekend te maken is absurd. Het resultaat van zijn werk zou namelijk overeenkomen met het halen van een aantal leuke literaire tekstfragmenten uit de Nederlandse Grondwet, deze vertalen in het Chinees, er zelf hier en daar nog wat aan toevoegen om het wat aardiger te laten lijken om vervolgens het resultaat aan te bieden in China als een vertaling van de belangrijkste Nederlandse wet. Volledig zinloos. Het gaat juist om de gehele tekst, met al haar details en nuances, en als deze dan toevallig oud, onduidelijk, slecht geschreven en ongezellig is, moet je niet gaan proberen hem te gaan herschrijven en opleuken. Gewoon lezen wat er staat, dat doen Moslims ook.

Een Nederlander die de koranbewerking van Kader Abdolah gelezen heeft, heeft niet de koran gelezen maar een tekst die op geen enkele wijze iets te maken heeft met de Islam zoals de meeste Moslims die beleven. Het kan best zijn dat Kader Abdolah een prachtig boek gaat uitgeven, toch zou ik een ieder die wil weten wat er in de koran staat aanraden gewoon een vertaling van Kramers of Leemhuis te lezen. Deze werken staan beide dicht bij de brontekst en geven de inhoud van de koran goed weer. Of nog beter, doe net als ik: leer gewoon Arabisch dan kan je zelf oordelen, zonder tussenkomst van vertalers.

Ik ga op vakantie en ik neem mee: een Bijbel!

Het was weer een prachtig staaltje rond de pot draaien wat we deze week hebben mogen aanschouwen in de media. Na wel een hele dag over de vernederende mishandeling van Ehsan Jami door fanatieke Moslims gesproken te hebben werd het publieke debat over vrijheid van godsdienstkeuze, dankzij de geniale inbreng van Geert Wilders, weer afgeleid naar de discussie over de Koran. Al de vragen die hierover gesteld zijn en alle antwoorden die hierop gevraagd of ongevraagd volgden, leidden tot niets.

Een boek zorgt niet voor ellende, het is de menselijke waarde die eraan gehecht wordt die mogelijk voor problemen kan zorgen. Het verbieden van boeken gebeurt alleen door dictatoriale regimes, uit angst voor de mogelijke consequenties van vrijheid en open samenleving. Neem bijvoorbeeld Saudi Arabie: een ondemocratische reli-petrostaat, die zich niet alleen bezig houdt met de internationale verspreiding van het weinig verheffende salafistische gedachtegoed maar ook gebruik maakt van een religieus protectionisme door elke invloed van andere godsdiensten in het eigen land te verbieden. Kerken of Moskeeën zijn verboden en het is reizigers zelfs niet toegestaan om Bijbels, crucifixen of davidsterren het land in te voeren. Een kerstboom in je tuin zetten in december zou ik ook niet aanraden, tenzij je een dringende behoefte hebt voor een lange periode een Saudische gevangenis van binnen te bekijken.

In feite is de opmerking van Wilders in de Islamitische context dus ook niet eens zo vreemd. Het verbieden van boeken en religieuze objecten is daar aan de orde van de dag. Het is alleen jammer dat hij zich op deze manier verlaagd tot het niveau van denken van een religieuze traditie, waar hij zich juist zo tegen verzet. Dat is een zwaktebod. Toch is het wel opmerkelijk dat de uitspraak van Wilders in Nederland zo'n golf van kritiek heeft veroorzaakt. Toegegeven, het is niet het meest praktische voorstel geweest, maar zo langzamerhand moet de provocatieve stijl van de politicus toch wel bekend zijn. Maar hoe dan ook, Nederland is en blijft een vrij land en een volksvertegenwoordiger moet zijn mening kunnen uiten, ook al is niet iedereen het met die mening eens. Als overgevoelige Moslims, of hun niet-islamitische woordvoerders, niet begrijpen dat de koran niet voor iedereen een heilig boek is, en je daarom daarover best een opmerking mag maken, moeten ze toch even een cursus tolerantie gaan volgen. De, hoogst waarschijnlijk vanuit de PvdA-top gedirigeerde aanklacht, die door (het aspirant raadslid!) Els Lucas tegen Wilders is ingediend is dan ook schrijnend. De PvdA toont hiermee weer eens aan dat het socialistische karakter nog niet geheel uit de partij verdwenen is; kennelijk streven zij geen vrijheid van religie na (Ehsan Jami moet gewoon Moslim blijven) en de vrijheid van meningsuiting moet beperkt worden als dat de schijn van een keurige sociale multi-culti staat kan schaden.

Waarom heb ik niets meer gehoord over de drie mannen die Ehsan Jami hebben aangevallen? Zijn ze gearresteerd? Is er iets over hen bekend? Of zijn we nu meer geïnteresseerd wat Iran of Syrië zal denken over de uitspraken van Geert Wilders?

Baas boven baas

Het lijkt wel een pavlovreactie: iemand in Nederland heeft het lef enige kritiek te uiten op de Islam, komt er onmiddellijk een offensief van Geert Wilders. Hij kan zich natuurlijk ook niet de kaas van het brood laten eten door iemand als Ehsan Jami. Wilders heeft er kennelijk alles voor over om bekend te blijven staan als de meest strijdvaardige anti-islam held van Nederland. Ook al moet hij daarvoor uitspraken maken, waar hij als liberaal nooit achter kan staan. Enkele maanden geleden was het nog voldoende om de helft van het heilige boek van de moslims te verscheuren, nu moet het hele werk verboden worden.

Deze discussie over de Koran is natuurlijk onzin. Boeken verbieden, verscheuren, verbranden heeft geen enkele zin. Niet alleen omdat het niet praktisch en ongrondwettelijk is, maar vooral omdat het moreel verwerpelijk is. Het betekent het begin van censuur en het einde van vrijheid; iets waar de Partij voor de VRIJHEID juist voor zou moeten waken. Op de Opernplatz in Berlijn, waar in de nazi's in 1933 hun grote boekverbranding hielden, staat tegenwoordig een krachtig citaat van Heinrich Heine geschreven: 'Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen'. De vooruitziende blik van Heine is op pijnlijke wijze realiteit geworden. Het is daarom dat de uitspraak van de heer Wilders duidelijk meer te doen is geweest om politiek gewin dan om een daad te stellen voor de vrijheid. Het had hem meer gesierd de helft van zijn veiligheidsmensen af te staan aan Jami, die voor hem een medestrijder voor de vrijheid is.
Ook de vergelijking van Wilders met Mein Kampf is vreemd. Als hij de Koran zo slecht vindt, net als het boek van Hitler, verbied het dan niet! Laat juist iedereen het lezen. Elk normaal mens zal de belachelijkheid van de inhoud begrijpen en het gedachtegoed naast zich neerleggen. Een boek verbieden maakt het voor sommigen juist des te interessanter. Dat er mensen zijn die, gedreven door haat, frustratie, racisme en andere narigheden, conflicten aangaan men anders denkenden is iets van alle tijden. Deze mensen hebben niet een specifiek boek nodig. Ze vinden wel iets anders of, net als Hitler, schrijven er zelf een.

Het is jammer dat een partij met een toch aanzienlijke steun onder de Nederlandse bevolking zich politiek belachelijk maakt door dit soort uitspraken. Als het ego belangrijker wordt dan de boodschap verliest men het doel uit ogen.

Apostaat rammen

Alsof het de normaalste zaak van de wereld is: homo's die in elkaar worden geslagen door gefrustreerde Moslim jongens. Homoseksualiteit mag niet van het prachtige geloof en met beoefenaars van deze duivelse praktijken moet dan ook korte metten gemaakt worden. Hoewel het nog altijd een taboe is gaan tegenwoordig steeds meer gemolesteerde homoseksuelen naar de autoriteiten als ze zijn aangevallen. Dit heeft ook zijn weerklank op de aandacht die aan het fenomeen wordt geschonken door de media. En dat is hoog nodig. Ook eergisteren tijdens de gay pride evenementen in Amsterdam werden enkele feestvierende aanhangers van de mannenliefde op hardhandige wijze duidelijk gemaakt dat dit in het (bijna) islamitische Nederland echt niet door de beugels kan.

Maar dat was dit weekend niet het enige wapenfeit van de pure Islam in Nederland. In Voorburg achtten een aantal Marokkaanse en Somalische moslimmannen het noodzakelijk om de shari'a even toe te passen. Het daar wonende PvdA raadslid en oprichter van het comité ex-moslims Ehsan Jami werd zaterdagmiddag tijdens het winkelen aangevallen en verwond. Een van de weinige individuen die er openlijk voor uitkomt dat hij geen moslim meer wil zijn wordt zo tot de orde geroepen. Dat dit er aan zat te komen kon elke arabist of islamoloog je vertellen. Volgens de wetten van de islam dienen apostaten, mensen die de islam verlaten, vermoorde te worden als ze weigeren terug te keren tot het ware geloof. Het is juist daarom zo vreselijk dat dit is gebeurd. Iedereen wist dat dit er aan zat te komen. Van zijn eigen politieke partij tot de nationaal coördinator terrorisme bestrijding, allen waren op de hoogte van de bedreigingen en de risico's (het was overigens al de derde aanval in korte tijd). Maar toch heeft niemand voor zelfs maar de minste vorm van beveiliging gezorgd. Het bloed wat zaterdag op de grond van Voorbrug heeft gevloeid kleeft ook aan de handen van Wouter Bos en Tjibbe Joustra. Is het wachten op een tweede Theo van Gogh voordat de dreiging die er uitgaat van dit soort radicale figuren serieus genomen wordt?

Zonder steun van de Nederlandse overheid hebben progressieve moslims of mensen die kiezen de islam gedag te zeggen, geen schijn van kans in dit land. Er wordt meer gesproken en geluisterd naar fundamentalistische baarden dan naar gewone Nederlandse moslims, die niet per se een hoofddoek hoeven te dragen en die gewoon wel eens een wijntje drinken. Ik sprak laatst me een goed opgeleide Moslima, die mij toe fluisterde dat in haar vriendenkring een flink aantal jonge moslimmeiden bij de vorige verkiezingen Wilders hebben gestemd! Niet om zijn charme of blonde kapsel, maar omdat hij volgens hen de enige politicus is die voor veel onderdrukte moslimvrouwen opkomt.

Ik hoop werkelijk dat na de georchestreerde demonisering van Fortuyn, de laffe moord op Van Gogh, het vertrek van Ayaan Hirsi Ali en zaterdag in Voorburg het zoveelste incident met moslim fundo's, de politiek haar kop eindelijk eens uit het zand haalt en de problemen daadkrachtig gaat aanpakken. Dat betekent dus 10 jaar gevangenisstraf voor elke vorm van religieuze intimidatie en persoonlijke beveiliging voor die personen waarvan de veiligheid bedreigd wordt. Het argument dat dit miljoenen kost wil ik hier direct onderuit halen. Mocht er na Van Gogh nog een dergelijk incident plaats vinden in Nederland, dan zullen heel wat multinationals hun vestigingen hier weghalen en, misschien nog wel erger, zullen tienduizenden hoogopgeleiden jonge Nederlanders het land gaan verlaten. Een capital- en braindrain die de Nederlandse economie miljarden zal kosten.

Wie wil er nog in zo'n land wonen? Mijn koffers zijn nog niet gepakt, maar ik merk wel dat ik de laatste tijd wel erg veel websites over New York en Washington bezoek. Het is niet de radicale Islam die mij angst inboezemt. Dit probleem is met de juiste middelen snel uit te roeien. Het is de houding van de Nederlandse politieke leiding, die ons keer op keer in de steek laat. Hoeveel bloed moet er nog vloeien voordat de multiculturele maatschappij voorgoed begraven wordt?