Vrijdag mocht de charmante schrijver Kader Abdolah het goede nieuws bij NOVA komen vertellen; hij komt met een nieuwe koranbewerking. En denk nu niet dat het feit dat er al een aantal zeer gedegen Nederlandse vertalingen bestaan deze poging onzinnig maakt. Nee, hij maakt er deze keer geen saai verhaal van. Het wordt geen tekst die echt op de echte Arabische inhoud gaat lijken. Als atheïst gaat hij de literaire schoonheid van het boek weergeven, niet de religieuze kern. Zoals hij tijdens het interview aangaf houdt dat wel in dat hij daarvoor behoorlijk wat saaie passages en talloze herhalingen niet zal overnemen. Ook wil hij de ongeveer 14 eeuwen oude tekst in haar historische context plaatsen. Hierdoor moet de lezer beter gaan begrijpen hoe de verhalen van de islamitische profeet moeten worden geïnterpreteerd.
Dit klinkt allemaal erg prachtig. Elke vorm van exegese, want dat is hetgeen Kader Abdolah hier eigenlijk doet, is op zich interessant, als deze minutieus en consequent gebeurt. Zover ik begrepen heb wil de schrijver echter vooral zijn literaire liefde voor de oude tekst overbrengen tot zijn lezers. De vraag die hierbij opkomt is welk doel dit heeft. De literaire waarde van de koran is niet bijzonder hoog. De opbouw is, op zijn minst vreemd te noemen, de tekst lijkt vol te zitten met passages die er eigenlijk niet in thuis horen, de verschillende hoofdstukken spreken elkaar regelmatig tegen en vrolijk wordt je van de inhoud ook niet echt. Maar dat is niet mijn grootste probleem met de aanpak van Kader Abdolah. Hij probeert de koran tot iets te maken wat het niet is; zo maar een historisch boek dat in een historisch kader geplaatst kan worden. Voor miljoenen Moslims is het namelijk niet zo maar een boek maar hun heilige boek. Zij zullen ook geen interesse hebben in zijn bewerking. Elke weergave van de tekst van de koran die niet overeenkomt met de algemeen geaccepteerde versies, wordt door moslims beschouwd als nutteloos. Daarnaast is de historisch context die Kader Abdolah wil toepassen allerminst duidelijk. Er zijn geen enkele geschiedkundige bronnen over Mohammed beschikbaar. Naast de verhalen uit de koran en de islamitische geschiedschrijving is er zelfs geen bewijs dat de Mohammed uit de koran ooit bestaat heeft. Een exegese op historische wijze van de koran door een atheïst is dan ook op zijn minst vreemd te noemen.
Maar het gaat Kader Abdolah kennelijk niet om de Moslims. Hij hoopt dat alle Nederlanders (daarmee bedoelde hij waarschijnlijk alle niet-moslims in Nederland) zijn versie van de koran gaan lezen. Commercieel gezien is dat natuurlijk een goed plan, maar zijn doel om zodoende de prachtige literaire inhoud van het boek bekend te maken is absurd. Het resultaat van zijn werk zou namelijk overeenkomen met het halen van een aantal leuke literaire tekstfragmenten uit de Nederlandse Grondwet, deze vertalen in het Chinees, er zelf hier en daar nog wat aan toevoegen om het wat aardiger te laten lijken om vervolgens het resultaat aan te bieden in China als een vertaling van de belangrijkste Nederlandse wet. Volledig zinloos. Het gaat juist om de gehele tekst, met al haar details en nuances, en als deze dan toevallig oud, onduidelijk, slecht geschreven en ongezellig is, moet je niet gaan proberen hem te gaan herschrijven en opleuken. Gewoon lezen wat er staat, dat doen Moslims ook.
Een Nederlander die de koranbewerking van Kader Abdolah gelezen heeft, heeft niet de koran gelezen maar een tekst die op geen enkele wijze iets te maken heeft met de Islam zoals de meeste Moslims die beleven. Het kan best zijn dat Kader Abdolah een prachtig boek gaat uitgeven, toch zou ik een ieder die wil weten wat er in de koran staat aanraden gewoon een vertaling van Kramers of Leemhuis te lezen. Deze werken staan beide dicht bij de brontekst en geven de inhoud van de koran goed weer. Of nog beter, doe net als ik: leer gewoon Arabisch dan kan je zelf oordelen, zonder tussenkomst van vertalers.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten