Zaterdag 23:00, plaats: een gezellige kroeg. Een vriend stelt me voor aan een jonge dame die hij net had ontmoet. Gezellig type, vlot gekleed, beginnend advocate en Moslima van Marokkaanse afkomst. Een vriendelijke en interessante gesprekspartner. Als cynische arabist dacht ik na een tijdje: 'zie je wel, het kan dus prima; succesvolle Moslima en toch modern en westers.' Een paar drankjes later kwam het gesprek op de Islam en de moeilijke situatie van de laatste jaren. Ik vroeg haar wat ze als juriste dacht over de cartoonaffaire en de oproep van sommige moslimleiders om de vrijheid van meningsuiting te beperken. Ik hoopte dat ze tijdens haar opleiding het nut van deze vrijheid was bijgebracht en dat ze een genuanceerd en gewogen antwoord zou geven, maar helaas. Het plaatsen van de tekeningen was een schande en had verboden moeten worden. Ook de opmerkingen van iemand als Van Gogh waren ongepast en om heftige reacties in de toekomst te vermijden zou het beter zijn ook dergelijke uitlatingen verder te verbieden.
Om eerlijk te zijn was ik geschrokken. Van een laag opgeleide moslim die blindelings een strenge imam napraat verwacht ik niet veel beter maar deze jonge vrouw, die geen hoofddoek draagt, gezellig op een zaterdagavond in een café zit en een academische opleiding heeft genoten die haar de waarde van het westers juridisch denken en de Nederlandse staatsrechtelijke fundamenten had moeten bijbrengen, blijkt niet anders tegen de vrijheid van meningsuiting aan te kijken dan een gemiddelde salafist. Nou wil ik niet impliceren dat zij het salafistische gedachtegoed een warm hart toedraagt maar het feit dat zelfs de meest liberale moslims dus kennelijk niet echt liberaal zijn was toch weer even een reality check.Kennelijk is een bepaalde passage uit de koran toch belangrijker dan ik had gedacht, ook voor niet radicalen. Het gaat om vers 5:44 waarin staat: 'wie niet oordeel vellen volgens wat God heeft neergezonden, dat zijn de ongelovigen'. Het vers wordt door radicale moslims aangehaald wordt om slechte (niet-islamitische) regimes aan te vallen. Maar de werking schijnt dus ook de liberale moslims danig te beïnvloeden. In principe is het Nederlandse rechtssysteem voor deze 'liberalen' acceptabel zolang het overeenkomt met de wetten van de islam, maar als dit afwijkt gaat de goddelijke openbaring voor. Iets wat in de juridische wereld toch niet onbelangrijk is.
Het aantal moslims (en vooral Moslima's) dat tegenwoordig rechten gaat studeren is bijzonder groot. Precieze cijfers ken ik niet maar een blik in de gemiddelde collegezaal spreekt voor zich. Ik vond dit altijd een positieve ontwikkeling. Een studie Nederlands recht zou studenten met een islamitische achtergrond, meer dan elke andere opleiding, de voordelen van democratie, vrijheid en gelijkheid kunnen duidelijk maken. Goed voor de Nederlandse moslims die deze zaken als iets bedreigends zien. Toch werkt dit alleen als deze lessen ook worden geleerd en overgenomen. Als afgestudeerde rechtenstudenten de markt op gaan met een kennis van het Nederlandse rechtssysteem maar een gebrek aan begrip voor de onderliggende waarden, dan werkt dit naar mijn idee contraproductief. Onze grondrechten zijn de hoekstenen van onze samenleving, de basis van onze maatschappij; misschien is het belang hiervan, door alle discussies over de islam, wat uit het oog geraakt. Ik pleit daarom om over deze rechten op de scholen, maar zeker op de universiteiten, veel uitvoeriger te doceren. Mensen die hun religieuze ideeën boven de Nederlandse wet willen plaatsen moeten begrijpen dat daarvoor hier geen ruimte is. Alleen al het hopen hierop zal tot niets anders leiden dan frustratie en het gevoel van uitsluiting. Iets wat zeker voor juristen belangrijk is om te weten.
Om eerlijk te zijn was ik geschrokken. Van een laag opgeleide moslim die blindelings een strenge imam napraat verwacht ik niet veel beter maar deze jonge vrouw, die geen hoofddoek draagt, gezellig op een zaterdagavond in een café zit en een academische opleiding heeft genoten die haar de waarde van het westers juridisch denken en de Nederlandse staatsrechtelijke fundamenten had moeten bijbrengen, blijkt niet anders tegen de vrijheid van meningsuiting aan te kijken dan een gemiddelde salafist. Nou wil ik niet impliceren dat zij het salafistische gedachtegoed een warm hart toedraagt maar het feit dat zelfs de meest liberale moslims dus kennelijk niet echt liberaal zijn was toch weer even een reality check.Kennelijk is een bepaalde passage uit de koran toch belangrijker dan ik had gedacht, ook voor niet radicalen. Het gaat om vers 5:44 waarin staat: 'wie niet oordeel vellen volgens wat God heeft neergezonden, dat zijn de ongelovigen'. Het vers wordt door radicale moslims aangehaald wordt om slechte (niet-islamitische) regimes aan te vallen. Maar de werking schijnt dus ook de liberale moslims danig te beïnvloeden. In principe is het Nederlandse rechtssysteem voor deze 'liberalen' acceptabel zolang het overeenkomt met de wetten van de islam, maar als dit afwijkt gaat de goddelijke openbaring voor. Iets wat in de juridische wereld toch niet onbelangrijk is.
Het aantal moslims (en vooral Moslima's) dat tegenwoordig rechten gaat studeren is bijzonder groot. Precieze cijfers ken ik niet maar een blik in de gemiddelde collegezaal spreekt voor zich. Ik vond dit altijd een positieve ontwikkeling. Een studie Nederlands recht zou studenten met een islamitische achtergrond, meer dan elke andere opleiding, de voordelen van democratie, vrijheid en gelijkheid kunnen duidelijk maken. Goed voor de Nederlandse moslims die deze zaken als iets bedreigends zien. Toch werkt dit alleen als deze lessen ook worden geleerd en overgenomen. Als afgestudeerde rechtenstudenten de markt op gaan met een kennis van het Nederlandse rechtssysteem maar een gebrek aan begrip voor de onderliggende waarden, dan werkt dit naar mijn idee contraproductief. Onze grondrechten zijn de hoekstenen van onze samenleving, de basis van onze maatschappij; misschien is het belang hiervan, door alle discussies over de islam, wat uit het oog geraakt. Ik pleit daarom om over deze rechten op de scholen, maar zeker op de universiteiten, veel uitvoeriger te doceren. Mensen die hun religieuze ideeën boven de Nederlandse wet willen plaatsen moeten begrijpen dat daarvoor hier geen ruimte is. Alleen al het hopen hierop zal tot niets anders leiden dan frustratie en het gevoel van uitsluiting. Iets wat zeker voor juristen belangrijk is om te weten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten